Czy komornik może zająć konto bankowe nienależące do dłużnika?
Zajęcie konta bankowego jest najczęstszym sposobem egzekucji długu – i zwykle odbywa się jeszcze przed powiadomieniem dłużnika o wszczęciu postępowania. W wielu przypadkach powstaje wtedy naturalna obawa, że majątek bliskich osoby zadłużonej również jest zagrożony. Czy komornik może zająć konto bankowe nienależące do dłużnika? I co w sytuacji, jeżeli rachunek jest współdzielony z małżonkiem lub inną osobą? Wyjaśniamy!
Jak przebiega zajęcie komornicze konta bankowego?
Zajęcie komornicze konta bankowego to jedna z metod egzekucji długów, która może zostać zastosowana, gdy dłużnik nie spłaci swoich zobowiązań. Proces ten rozpoczyna się od wystąpienia wierzyciela do sądu z wnioskiem o wszczęcie egzekucji. Po uzyskaniu tytułu wykonawczego komornik zawiadamia bank, który blokuje środki zgromadzone na rachunku bankowym dłużnika (dotyczy to także lokat czy kont oszczędnościowych) w wysokości określonej w postanowieniu sądu.
Komornik może zająć konto bankowe bez uprzedniego poinformowania o tym osoby zadłużonej – powiadomić ją o tym już po fakcie. Zablokowane pieniądze pozostają na rachunku do czasu wykonania dalszych czynności związanych z egzekucją, takich jak przekazanie ich na rzecz wierzyciela. Gdy dłużnik ureguluje zobowiązanie, komornik może zakończyć egzekucję i zwolnić środki zablokowane na koncie. A jeśli zebrane na rachunku pieniądze nie wystarczają na pokrycie całego długu, to może podjąć kolejne kroki egzekucyjne – zajęcie wynagrodzenia za pracę czy egzekucję z nieruchomości.
Dłużnik ma natomiast prawo do zachowania kwoty wolnej od egzekucji, która wynosi 75% minimalnego wynagrodzenia brutto, oraz może ją wykorzystać na pokrycie swoich bieżących potrzeb życiowych.
Czy komornik może zająć konto wspólne?
Komornik ma prawo zająć konto bankowe, którego współwłaścicielem jest dłużnik, czyli np. wspólny rachunek małżonków. Regulują to przepisy prawa, a konkretnie Kodeks postępowania cywilnego.
- Według Art. 8911 § 1 można zająć wierzytelność z rachunku wspólnego osoby zadłużonej i osób trzecich. Egzekucji komorniczej podlega udział dłużnika w rachunku wspólnym stosownie do treści umowy bankowej, którą powinien on przedłożyć komornikowi (w ciągu tygodnia od zajęcia konta). Jeśli tego nie zrobi lub umowa nie określa udziałów w rachunku, domniemywa się, że są równe. Gdy udziały zostaną ustalone, to komornik zwalnia pozostałe – nienależące do dłużnika – środki z egzekucji komorniczej.1
- Z kolei w świetle Art. 8912 na podstawie tytułu wykonawczego wystawionego przeciwko dłużnikowi pozostającemu w związku małżeńskim można prowadzić egzekucję z konta wspólnego (dłużnika i jego małżonka). Małżonek ma natomiast prawo (w drodze powództwa o zwolnienie z egzekucji) odblokować środki, które wchodzą do jego majątku osobistego lub takie, które nie pochodzą z pobranego przez dłużnika wynagrodzenia z pracę bądź z innych określonych w ustawie dochodów.2
Warto jednak pamiętać, że każda sytuacja jest inna, i skonsultować się z prawnikiem, który doradzi podjęcie odpowiednich kroków.
Czy komornik może zająć konto żony za długi męża?
Zgodnie z polskim prawem każdy ma obowiązek indywidualnie odpowiadać za swoje zobowiązania finansowe. Oznacza to, że wsytuacji, gdy mąż ma długi, komornik nie powinien ingerować w majątek żony ani jej rachunek bankowy, jeśli ta jest jego wyłącznym właścicielem. Małżonek osoby zadłużonej może jednak ponosić odpowiedzialność za zobowiązania w przypadku, gdy przyczynił lub przyczynia się do powstawania bądź narastania długu. Ponadto w świetle Art. 30 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego oboje małżonkowie odpowiadają solidarnie za długi zaciągnięte przez jednego z nich w sprawach związanych z zaspokajaniem zwykłych potrzeb rodziny3. Pomijając te sytuacje, jeżeli komornik dokona konfiskaty środków na koncie małżonka, który nie ma udziału w długu, można złożyć skargę oraz podjąć stosowne kroki prawne w celu odzyskania majątku.
Natomiast tak jak już wspomnieliśmy, jeśli małżonkowie dzielą konto, komornik ma prawo zablokować stosowne środki obu współposiadaczy rachunku. Wówczas można wystąpić do sądu o wyłączeniu majątku osobistego małżonka spod egzekucji.
W przypadku jakichkolwiek wątpliwości warto skonsultować się z prawnikiem lub z doradcą finansowym – upewnić się, że nasze prawa są przestrzegane, i nie zostajemy niesprawiedliwie obciążeni długami małżonka.
Czy komornik może zająć konto dziecka osoby zadłużonej?
Wiele osób niepokoi się, czy komornik może zająć konto członka rodziny – egzekucja długów odbywa się na podstawie informacji pozyskanych z systemu OGNIVO, które dotyczą wyłącznie dłużnika. Dysponując jego numerem PESEL, komornik ma dostęp do listy banków, w których ulokowany jest majątek dłużnika. Może zająć wyłącznie takie rachunki, które należą tylko do osoby zadłużonej lub których ta jest współwłaścicielem. Nawet jeżeli dłużnik ma pełnomocnictwo do konta osoby trzeciej, to gdy nie jest jego współposiadaczem, komornik nie może go zablokować. I to działa także odwrotnie: pełnomocnik rachunku bankowego nie odpowiada za zobowiązania, które zaciągnął jego właściciel.
Oznacza to, że komornik nie ma prawa zająć konta dziecka albo rodziców ani innego członka rodziny dłużnika. Komornik nie uzyska informacji na temat kont i ogółem majątku bliskich osoby zadłużonej w systemie OGNIVO, który wykorzystuje w procesie egzekucji. Należy pamiętać, że odpowiedzialność za długi rodziców nie jest przekazywana na dzieci automatycznie. A wyjątkiem są sytuacje, w których dziecko dobrowolnie podejmie się spłaty długu rodziców lub zostało ustanowione poręczeniem (albo innym instrumentem prawnym) jako współdłużnik. W takim przypadku komornik może dochodzić roszczeń również od dziecka.
Czy komornik może zająć konto nienależące do dłużnika i ściągać dług z rodziny?
Każdy odpowiada tylko za swoje zobowiązania finansowe. Oznacza to, że komornik nie ma prawa domagać się spłaty zadłużenia od innych członków rodziny dłużnika. Do wyjątków zaliczymy wszystkie powyżej opisane sytuacje, czyli solidarną odpowiedzialność małżeńską i przypadek, gdy bliski lub inna osoba trzecia występuje jako poręczyciel, awalista dłużnika, a ten nie wywiązuje się ze swoich zobowiązań.
Komornik nie może również zająć konta osoby trzeciej, na które wpływa wynagrodzenie dłużnika. Natomiast może w tym celu zwrócić się do pracodawcy osoby zadłużonej. Wierzyciele mają również prawo do egzekucji zadłużenia z majątku przeniesionego przez dłużnika na osoby trzecie na drodze darowizny bądź sprzedaży. Wówczas mogą złożyć do sądu tzw. skargę pauliańską. Jeśli sąd stwierdzi, że sprzedaż (zwłaszcza po zaniżonej cenie) lub darowizna miały na celu uniemożliwić wykonanie czynności komornikowi, może uprawnić wierzyciela do odzyskania środków; a zatem w praktyce dług przejdzie właśnie na osobę trzecią.
Należy pamiętać, że komornik podejmuje czynności egzekucyjne na podstawie tytułu wykonawczego udzielonego sądownie. I zwykle, zanim do tego dojdzie, z dłużnikiem kontaktuje się windykator, z którym można ustalić rozsądny harmonogram spłaty. W procesie oddłużania warto też skorzystać z pomocy prawnej. Gdy sytuacja jest trudna i nagła, można skorzystać np. z bezpiecznej pożyczki pod zastaw samochodu, mieszkania czy domu z możliwością użytkowania auta lub nieruchomości – zapraszamy do poznania oferty naszej firmy Lombardaut.pl.
FAQ:
1. Czy komornik może zająć wynagrodzenie dziecka za długi rodziców?
Nie – komornik nie może zająć wynagrodzenia dziecka za zobowiązania rodziców. Za swoje długi odpowiadają tylko dłużnicy. Wyjątkiem są przypadki, w których dziecko dobrowolnie zobowiąże się do spłaty zobowiązań, jest współdłużnikiem bądź awalistą lub poręczycielem długu rodziców.
2. Czy komornik może zająć konto matki za długi syna?
Jeśli dziecko jest pełnoletnie, samo odpowiada za swoje długi. Komornik nie posiada dostępu do informacji o majątku członków rodziny dłużnika i nie może zająć ich kont bankowych. Jeśli na konto matki wpływa wynagrodzenie za pracę dziecka, komornik może wyegzekwować środki bezpośrednio od pracodawcy.
3. Czy komornik może ściągać dług z rodziny?
Nie, komornik nie może ściągać długu z rodziny dłużnika przed jego śmiercią. Jedyną możliwością jest złożenie do sądu skargi pauliańskiej w momencie, gdy dłużnik ukrył swój majątek, przekazując go osobie z rodziny (lub innej osobie trzeciej).
Notes
- Art. 891 § 1 Kodeksu postępowania cywilnego, źródło: https://lexlege.pl/kodeks-postepowania-cywilnego/ (dostęp: 14.06.2023)
- Art. 891 § 1 i 2 Kodeksu postępowania cywilnego, źródło: https://lexlege.pl/kodeks-postepowania-cywilnego/ (dostęp: 14.06.2023)
- Art. 30 § 1 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego; źrodło: https://isap.sejm.gov.pl/isap.nsf/download.xsp/WDU19640090059/U/D19640059Lj.pdf (dostęp 14.06.2023)